Gruaja b etohet për të mos u m artuar dhe p asur f ëmijë/ Njihuni me një nga b urrneshat shqiptare..

Vetëm pak “vi rgjëres hash të b etuara” kanë mb etur në botë, si një tr aditë e lashtë ballkanike ku gratë jetojnë ndërsa burrat vde sin. Si një grua 23-vjeçare që jetonte në malet e veriut të Shqipërisë, ajo mori një vendim që do t’i ndryshonte jetën.

Vetëm disa “v irgjë resha të betuara” kanë mbetur në botë, si një traditë e lashtë ballkanike.“Shqipëria ishte një vend burrash dhe e vetmja mënyrë për të mb ijetuar ishte të bëheshe i tillë”,- thotë Gjystina Grishaj.

Si një grua 23-vjeçare që jetonte në malet e veriut të Shqipërisë, ajo mori një vendim që do t’i ndr yshonte jetën. Ajo u betua për beqari dhe premtoi se do të jetonte pjesën tjetër të jetës si burrë.

Familja e Gjystinës prej më shumë se një shekulli jeton në rajonin e Malësisë së Madhe të Lëpushës. Një luginë e futur thellë midis maleve të th episura, është një nga zonat e pakta ku ekziston ende tradita e b urrneshës: një praktikë shekullore në të cilën gratë be tohen para ple qve të fshatit dhe j etojnë si burra. Këto gra njihen si b urrneshat, ose vi rgjëresha të b etuara.

“Ka shumë të pa martuara në botë, por nuk janë b urrnesha. Një burrneshë i përk ushtohet vetëm f amiljes, punës, jetës, për të ruajtur past ërtinë e saj”, ka thënë Gjystina, tashmë 57 vjeç. Sipas BBC për shumë gra të li ndura në kohët e mëp arshme, ndryshimi i ide ntitetit të tyre se ksual, ripr odhues dhe social ishte një mënyrë për të shijuar liritë që vetëm burrat mund t’i përj etonin.

Bërja burrneshë i lejoi gratë të vi sheshin si burra, të ve pronin si kry efamiljare, të lëviznin lirshëm në situata s ociale dhe të merrnin përsipër punë tradi cionalisht të ci lësuara vetëm për burrat.

Që kur ishte e re, Gjystina ose Duni, siç njihet nga njerëzit më të afërt, ishte e vendosur të ishte e pavarur. Ajo kurrë nuk e ima gjinonte një jetë tr adicionale si të tjerat të cilat martoheshin, bënin punët e shtëpisë dhe v ishnin fustane.

Në vend të kësaj, pas vd e kjes së babait të saj, ajo vendosi të bëhej një v irgjëreshë e betuar, në mënyrë që të drejtonte familjen dhe të mund të merrte përsipër punë për t’i mb ështetur fin anciarisht.

“Ishim jasht ëzakonisht të va rfër. Babai më vd iq, nëna ime kishte gjashtë f ëmijë, kështu që për ta bërë më të lehtë për të, vendosa të bëhesha burrneshë dhe të p unoja shumë”,- thotë ajo.

Gjystina jeton në një fshat të l argët. Shpesh nuk ka valë as për të f olur në telefon dhe dimrat e ashpër bëjnë që rruga për në Lëpushë shpesh të jetë e bll okuar nga bora dhe të nd ërpritet e nergjia ele ktrike.

“Ai ku jdesej shumë për barërat med icinale dhe më më sonte edhe mua dhe do të doja shumë që këtë p raktikë ta tr ashëgojë edhe mbesa ime Valerjana, edhe pse ka zgj edhur një rrugë tjetër”, thotë Duni.